Hoe kan ik meer sparen?
Vind je het moeilijk om te sparen? Of wil je meer sparen? Hieronder 5 slimme tips!
- Zet extra inkomsten (bijbaantje, verjaardagsgeld of rapportgeld) meteen apart op een spaarrekening. Dan geef je het niet te snel uit.
- Wil je elke maand sparen? Spaar dan automatisch. Stel bij internet- of mobiel bankieren in dat er elke maand een bedrag van je bankrekening op je spaarrekening wordt overgeboekt. Zo spaar je ongemerkt een flink bedrag bij elkaar.
- Open een spaarrekening speciaal voor dat wat je wilt kopen. Bij sommige banken kun je bij de spaarrekening een plaatje plaatsen van het doel waar je voor spaart. Dan weet je precies hoeveel je al hebt.
- Maak geld over naar je ouders als je weet dat je anders je spaargeld weer opmaakt. Zij kunnen dit spaargeld voor je apart zetten.
- Pin elke week een vast bedrag. Geef niet meer uit dan dat bedrag en spaar zodoende de rest van je geld.
Lees meer over sparen met een plan
Kom je altijd geld tekort? Of wil je ergens voor sparen? Er zijn allerlei manieren om aan extra geld te komen.
Hoe kan ik aan meer geld komen?
- Onderhandel met je ouders over de hoogte van je zakgeld en kleedgeld.
- Doe (naast je bijbaantje) betaalde klusjes. Bijvoorbeeld: boodschappen doen voor je oude buurvrouw, de auto van je vader wassen, ramen lappen of het gras maaien bij je oma. Spreek van tevoren een bedrag af en wat je precies gaat doen voor dat bedrag.
- Verkoop spullen op Marktplaats of op Koningsdag.
- Probeer minder uit te geven: besparen.
- Willen jij en je vrienden een leuke sportactiviteit organiseren, maar ontbreekt het aan geld? Probeer het bij Kinderpostzegels, zij verstrekken geld voor doe-activiteiten ‘voor en door jongeren’.
- Vraag belastinggeld terug als je een bijbaantje hebt of in de vakantie hebt gewerkt.
Geld verdienen met een YouTube-kanaal
Geld verdienen met youTube lijkt makkelijker dan het is. Pas vanaf een flink aantal views kun je wat verdienen. Je moet dus echt iets unieks maken en dat kost veel tijd.
Je verdient aan een YouTube-kanaal door het tonen van advertenties. Hiervoor kun je je bijvoorbeeld aanmelden voor Adsense (het advertentieprogramma van Google). Aanmelden kan pas vanaf je 18de. Vraag dus altijd eerst aan je ouders of ze het goed vinden. Zou je toch al willen starten voor je 18de, dan moet één van je ouders een account op zijn of haar naam aanmaken. Aanmelden is gratis.
Verwacht dus niet snel rijk te worden met een kanaal. Doe het vooral omdat je het leuk vindt!
55% van de jongeren komt weleens geld tekort
Lenen?
Door geld te lenen bij vrienden of familie heb je ook tijdelijk meer te besteden. Maar dit geld moet je natuurlijk ook weer terugbetalen! En dan heb je later juist des te minder te besteden. Je moet dus wel heel zeker weten dat je dat wat je wilt hebben perse nu moet kopen. Anders is sparen toch slimmer!
Iemand krijgt nog geld van je, bijvoorbeeld een vriend, de voetbalclub of de bank. Schulden ontstaan als je niet op tijd betaalt. Wie eenmaal flinke schulden heeft, is vaak jarenlang aan het afbetalen.
Schulden? Ik niet!
Niet alleen een lening bij de bank is een schuld. Heb jij wel eens:
- Geld geleend van je ouders en nog niet terugbetaald?
- Rood gestaan bij de bank?
- Je telefoonrekening te laat betaald?
- Een laptop op afbetaling gekocht?
- Iets gekocht wat je pas na een jaar hoefde te betalen?
- Een boete niet betaald?
- Iets gekocht met een klantenkaart?
Heb je een vraag met ‘ja’ beantwoord? Dan heb je wel eens een schuld gehad!
31% van de scholieren die weleens geld lenen, hebben op dit moment een leenbedrag bij iemand open staan
De gevolgen van schulden
- Je kunt je geld niet gebruiken voor leuke dingen… je moet je schulden afbetalen en dat duurt vaak langer dan je denkt.
- Je kunt geen bankrekening meer openen… de bank vertrouwt je niet meer.
- Je geld is op zodra je salaris is gestort…
- Je kunt niet op vakantie… van je vakantiegeld moet je je schulden afbetalen.
- Je kunt niet op je zelf gaan wonen… te duur met al die afbetalingen.
- Je moet veel werken… als je minder werkt kun je niet rondkomen.
- Je kunt geen huis kopen… de bank vindt dat je te veel leningen hebt, dus krijg je geen hypotheek.
- Je hebt stress omdat je steeds het gevoel hebt dat je geld tekort komt.
Een oplossing zoeken
Heb jij beginnende schulden? Als je niets doet en je bent 18 jaar of ouder, kun je te maken krijgen met betalingsherinneringen, incassobureaus en deurwaarders. Zover hoeft het niet te komen als je op tijd je uitgaven aanpast en op zoek gaat naar manieren om je geldprobleem op te lossen. Zo kun je grotere problemen voorkomen.
- Lees meer over het aanpakken van schulden
Soms zie je mooie aanbiedingen van bijvoorbeeld een camera, een telefoon of een game. De prijs lijkt misschien mee te vallen, maar door de bijkomende kosten ben je vaak duurder uit dan gedacht.
Bijkomende kosten
Zie je een leuke broek en koop je die, dan ben je klaar. Bij een camera is dat anders. Wat kun je daarmee zonder oplader en geheugenkaartje? Je hebt dus extra kosten om het apparaat echt te kunnen gebruiken. Vooral bij elektrische apparaten heb je bijkomende kosten. Er zijn allerlei soorten bijkomende kosten, bijvoorbeeld:
- Batterijen, cartridges, opladers en kabels.
- Hoesjes en tassen, voor je telefoon, camera of laptop.
- Accessoires en benodigdheden: afstandbedieningen, remote controls bij spelcomputers, een extra lens voor je camera, games.
- Verzekeringen, benzine, elektriciteit.
Bijkomende kosten die niet vast staan
Extra kosten kunnen éénmalig zijn of blijvend. Met een laptop kun je bijvoorbeeld prima werken als je een oplader erbij hebt gekocht.
Maar bij een spelcomputer wil je af en toe een nieuwe game kopen. En met een camera wil je ook je foto’s kunnen printen. Je kunt wél zelf beslissen hoe vaak je deze extra kosten maakt. Heb je geen geld? Dan maar even geen nieuw spel.
Bijkomende kosten die vast staan
Sommige extra kosten zijn niet te vermijden. Denk bijvoorbeeld aan een scooter. Naast het rijbewijs en de helm die je erbij koopt, is het belangrijk om een verzekering af te sluiten. Daar betaal je premie (een vast bedrag per maand) voor. Ook heb je ieder jaar te maken met onderhoud en reparaties. En dan moet je ook nog tanken. Maak daarom een realistisch overzicht van al deze kosten.
Ga voor jezelf na of je al die kosten kunt betalen. Maak bijvoorbeeld een overzicht van wat je hebt en wat je nog moet uitgeven: een begroting. Wordt het krap? Bedenk dan of het wel slim is de aankoop te doen. Zonder spelletjes heb je bijvoorbeeld niet zoveel aan een X-box.
Er zijn twee soorten uitgaven: uitgaven die moeten en uitgaven die mogen. De verplichte uitgaven betaal je voordat je geld uitgeeft aan leuke dingen. Je moet ze toch sowieso betalen, of je nu wel of geen geld hebt.
Wat zijn uitgaven die moeten?
Dit zijn uitgaven waar je afspraken over hebt gemaakt. Met je ouders of met een bedrijf. Bijvoorbeeld:
- Je telefoonabonnement: er wordt bijvoorbeeld iedere maand een bedrag van je rekening afgeschreven.
- De voetbalcontributie: meestal een vast bedrag per maand waarmee je van tevoren akkoord bent gegaan.
- Een Netflix of Spotify abonnement.
- De afspraak met je ouders om elke maand te sparen.
Nu heb je misschien nog niet veel verplichte uitgaven omdat je ouders nog veel betalen. Later krijg je hier veel meer mee te maken. Een dak boven je hoofd, verwarming, boodschappen: je kunt niet zonder, dus besteed je hier als eerste je geld aan. Of je moet geld bewaren voor de datum waarop deze kosten worden afgeschreven van je bankrekening.
Van het geld dat overblijft, kun je leuke dingen doen. Als je dus eerst al je geld uitgeeft, kom je later geld tekort of je moet zelfs lenen.
Scholieren hebben gemiddeld 147 euro per maand te besteden
Wat zijn uitgaven die mogen?
Over deze uitgaven beslis je zelf. Het zijn vaak de leuke dingen:
- De bioscoop, concert, snacken met vrienden, naar het zwembad
- Iets lekkers op school
- Een boek of game
- Make-up
- Spelcomputer
Het kan hierbij gaan om kleinere bedragen die je van je zakgeld kunt betalen. Maar voor sommige uitgaven die mogen, heb je het geld niet één-twee-drie. Dan moet je ervoor sparen.
Hoeveel houd jij over?
Zet je inkomsten en uitgaven op een rij om dit te berekenen. Noteer bij alle uitgaven of het een uitgave is die moet of mag.
- Wat zijn jouw verplichte uitgaven?
- Hoeveel moet je daarvoor opzij leggen?
- Bereken dan hoeveel geld er overblijft.
Afspraken met je ouders
Een mobiele telefoon kopen en gebruiken kost veel geld. Meer dan de meeste scholieren zelf kunnen betalen. Omdat ouders het ook handig vinden als je een telefoon hebt, betalen ze vaak mee. Duidelijke afspraken maken over de verdeling van kosten voorkomt dat je daar ruzie over krijgt.
Scholieren geven gemiddeld € 14,- per maand uit aan telefoonkosten
Voorbeelden
- Je ouders betalen (een deel van) je toestel.
- Je ouders sluiten voor jou een abonnement af. Tot je 18e kun je bij de meeste telefoonmaatschappijen zelf geen abonnement afsluiten. Het abonnement staat op naam van je ouders. Spreek met je ouders af of je (een deel van) de kosten terugbetaalt.
- Je ouders geven je elke maand een (vast) bedrag voor prepaid.
Maak afspraken over:
- Wat betalen zij en wat betaal je zelf?
- Betalen je ouders mee aan internet?
- Mag je zelf een telefoon uitzoeken? Tot hoe duur? Of krijg je de oude van je ouders?
- Hoe lang moet je met je telefoon doen?
- Hoe krijg je dat bedrag: een vast bedrag per maand, geld voor prepaidkaarten, de prepaidkaart zelf of betalen zij je abonnement?
- Wie betaalt als de telefoon kapot gaat of als je hem verliest?
- Wie betaalt de telefoonverzekering?
Bij prepaid
- Hoe vaak krijg je je tegoed.
- Wat gebeurt er als je tegoed eerder op is: moet je dat dan zelf kopen of mag je (tijdelijk) onbereikbaar zijn?
- Wat gebeurt er als je minder ‘verbelt’? Kun je het geld dan zelf houden voor iets anders?
Bij een abonnement
- Wat als je buiten je bundel gaat, moet je je ouders dan terugbetalen?
Vind je dat je te weinig krijgt? Probeer dan eens het volgende:
- Bespreek het met je ouders. Maak een overzicht van je aankopen, zodat je kunt laten zien dat het écht te weinig is.
- Bezuinig op je kledinguitgaven (of op andere uitgaven). Met een overzicht van je inkomsten en uitgaven zie je snel waar je op kunt besparen.
- Vul je kleedgeld aan met een deel van je zakgeld of zoek een baantje.
Zo haal je je ouders over…
Deze argumenten kunnen misschien helpen om je ouders te overtuigen.
- Als ik nog meer ga werken lijdt mijn schoolwerk eronder…
- De hele klas krijgt meer dan ik.
- Ik krijg evenveel als de rest van de klas, maar ik moet er meer van kopen!
- Van dit kleedgeldbedrag kan ik geen ‘nette’ kleding kopen.
- Ik heb geen geld over om ondergoed te kopen…
Wat je verdient hangt onder andere af van je leeftijd, het soort werk, op welk moment van de dag je werkt en hoeveel verantwoordelijkheid en ervaring je hebt. Maar je hebt altijd recht op het minimumloon.
Hoe wordt je loon berekend?
Dat verschilt per baantje en per werkgever. Het kan een bedrag per uur zijn (zoals in de supermarkt). Bij krantenwijken of bij boeren krijg je vaak ‘stukloon’: een bedrag per krant of per kilo geplukt fruit.
Wil je uitrekenen wat je per uur verdient? Ga dan na hoeveel uur je hebt gewerkt voor je loon. Reken dit bedrag om naar een bedrag per uur. Zo kun je meteen controleren of je meer verdient dan het minimumloon.
Wat kan ik vragen?
Over je salaris kun je onderhandelen met je werkgever. Maar wat is een redelijk bedrag? Er zijn verschillende manieren om daarachter te komen:
- Kijk in de cao (collectieve arbeidsovereenkomst): hierin staat informatie over de hoogte van het salaris voor verschillende functies binnen het bedrijf/de organisatie.
- Vraag wat vrienden van dezelfde leeftijd verdienen.
- Kijk op loonwijzer.nl
Bruto en netto
Het loon dat op je rekening wordt gestort is het nettoloon: het geld dat je kunt uitgeven. Het loon dat je verdient is het brutoloon: het bedrag dat je met je werkgever afspreekt. Hierover betaalt je werkgever belasting en premies. Je vindt beide bedragen terug op je loonstrookje.
Scholieren betalen vaak meer belasting over hun loon dan uiteindelijk hoeft. Daardoor kun je vaak geld terugkrijgen van de Belastingdienst. Als je zwart werkt, betaal je geen belasting. Je nettoloon is dan gelijk aan je brutoloon. Je krijgt dan misschien meer geld, maar je bent niet verzekerd. Zwart werken is verboden.
Minimumloon
Vanaf je 15e moet je minimaal het minimumloon verdienen. Dat is iedere werkgever in Nederland verplicht. Het minimumloon is vastgesteld in bruto bedragen. Afhankelijk bij welke werkgever je werkt, kun je maximaal 36, 38 of 40 uur per week werken als je daar volledig zou werken (niet als bijbaantje). Hoeveel je minimum per uur moet verdienen hangt af van dit maximum aantal uur.
Bruto minimumloon in € naar leeftijd (juli 2021)
| Fulltime: | 36 uur | 38 uur |
| 15 jaar | 3,28 | 3,10 |
| 16 jaar | 3,77 | 3,57 |
| 17 jaar | 4,31 | 4,09 |
| 18 jaar | 5,46 | 5,17 |
Krijg je minder? Bespreek het met je werkgever en zorg dat je salaris wordt aangepast. Vaak doet je baas het niet expres. Lees meer over de belangrijkste oorzaken van onderbetaling.
Ben je 13 of 14 jaar? Dan geldt er geen officieel minimumloon. Probeer met je werkgever ongeveer het bedrag voor 15-jarigen af te spreken.
Vakantiegeld
Als je werkt heb je recht op vakantiegeld. Het maakt daarbij niet uit of je een vast, een tijdelijk of een nul-urencontract hebt. Vakantiegeld is 8 procent van je brutoloon en je krijgt dit bovenop je loon. Meestal krijg je het vakantiegeld in één keer uitbetaald, vaak in mei. Maar bij sommige werkgevers moet je het zelf opvragen of ze betalen het maandelijks uit samen met je loon. Als je stopt met werken, krijg je het tot dan opgebouwde vakantiegeld uitbetaald. Als je zwart werkt, krijg je geen vakantiegeld.
Ziek
In principe krijg je doorbetaald als je een keer ziek bent. Soms staat er in je contract of in de cao dat je de eerste 1 of 2 dagen dat je ziek bent geen recht hebt op doorbetaling. Dit zijn zogenaamde wachtdagen. Als uitzendkracht heb je ook recht op doorbetaling van je loon als je ziek bent, vraag dit na bij het uitzendbureau.
Als je zwart werkt, krijg je niet doorbetaald als je ziek bent.
Welk werk en hoeveel uur?
Dit verschilt per leeftijd.
- Lees meer over regels over werk
Tips
- Kijk thuis een film in plaats van naar de bioscoop te gaan. Als je ondertussen nog kunt oppassen, houd je zelfs geld over…
- Ga thuis met je vrienden gamen of een old-school bordspel spelen
- Organiseer een kleding-ruil avond, waarin iedereen kleren meeneemt die hij/zij toch niet meer aandoet..
- Wil je sporten maar heb je geen geld voor dure clubs of spullen? Hardlopen, fietsen en buiten zwemmen zijn gratis. Of spreek af met vrienden en ga voetballen of basketballen op gemeenteveldjes.
- Zoek naar gratis uitjes: openlucht festivals, museumweekend, parken… Zoek op ‘gratis dagje weg’, ‘gratis evenement’. Kijk ook op de VVV-website van de plaats waar je heen wilt om te zien wat er te doen is.
- Op websites met gratis aanbiedingen vind je bijvoorbeeld leuke proefmonsters. Let wel op de voorwaarden en eventuele verzendkosten.
- Op veel uitjes kun je korting krijgen. Er zijn bijvoorbeeld sites waar je kan bieden op een uitje, en sites die korting aanbieden als je met grote groepen gaat. Even googelen kan heel wat opleveren.
- Kijk op websites waar gratis spullen worden aangeboden of zoek bij Marktplaats op ‘gratis’.
