Afspraken met je ouders
Een telefoon kopen en gebruiken kost veel geld. Meer dan de meeste scholieren zelf kunnen betalen. Omdat ouders het ook handig vinden als je een telefoon hebt, betalen ze vaak mee. Duidelijke afspraken maken over de verdeling van kosten voorkomt dat je daar ruzie over krijgt.
Voorbeelden
- Je ouders betalen (een deel van) je toestel.
- Je ouders sluiten voor jou een abonnement af. Tot je 18e kun je bij de meeste telefoonmaatschappijen zelf geen abonnement afsluiten. Het abonnement staat op naam van je ouders. Spreek met je ouders af of je (een deel van) de kosten terugbetaalt.
- Je ouders geven je elke maand een (vast) bedrag voor prepaid.
Maak afspraken over:
- Wat betalen zij en wat betaal je zelf?
- Betalen je ouders mee aan internet?
- Mag je zelf een telefoon uitzoeken? Tot hoe duur? Of krijg je de oude van je ouders?
- Hoe lang moet je met je telefoon doen?
- Hoe krijg je dat bedrag: een vast bedrag per maand, geld voor prepaidkaarten, de prepaidkaart zelf of betalen zij je abonnement?
- Wie betaalt als de telefoon kapot gaat of als je hem verliest?
- Wie betaalt de telefoonverzekering?
Bij prepaid
- Hoe vaak krijg je je tegoed.
- Wat gebeurt er als je tegoed eerder op is: moet je dat dan zelf kopen of mag je (tijdelijk) onbereikbaar zijn?
- Wat gebeurt er als je minder ‘verbelt’? Kun je het geld dan zelf houden voor iets anders?
Bij een abonnement
- Wat als je buiten je bundel gaat, moet je je ouders dan terugbetalen?
Vind je dat je te weinig krijgt? Probeer dan eens het volgende:
- Bespreek het met je ouders. Maak een overzicht van je aankopen, zodat je kunt laten zien dat het écht te weinig is.
- Bezuinig op je kledinguitgaven (of op andere uitgaven). Met een overzicht van je inkomsten en uitgaven zie je snel waar je op kunt besparen.
- Vul je kleedgeld aan met een deel van je zakgeld of zoek een baantje.
Zo haal je je ouders over…
Deze argumenten kunnen misschien helpen om je ouders te overtuigen.
- Als ik nog meer ga werken lijdt mijn schoolwerk eronder…
- De hele klas krijgt meer dan ik.
- Ik krijg evenveel als de rest van de klas, maar ik moet er meer van kopen!
- Van dit kleedgeldbedrag kan ik geen ‘nette’ kleding kopen.
- Ik heb geen geld over om ondergoed te kopen…
Wat je verdient hangt onder andere af van je leeftijd, het soort werk, op welk moment van de dag je werkt en hoeveel verantwoordelijkheid en ervaring je hebt. Maar je hebt altijd recht op het minimumloon.
Hoe wordt je loon berekend?
Dat verschilt per baantje en per werkgever. Het kan een bedrag per uur zijn (zoals in de supermarkt). Bij krantenwijken of bij boeren krijg je vaak ‘stukloon’: een bedrag per krant of per kilo geplukt fruit.
Wil je uitrekenen wat je per uur verdient? Ga dan na hoeveel uur je hebt gewerkt voor je loon. Reken dit bedrag om naar een bedrag per uur. Zo kun je meteen controleren of je meer verdient dan het minimumloon.
Wat kan ik vragen?
Over je salaris kun je onderhandelen met je werkgever. Maar wat is een redelijk bedrag? Er zijn verschillende manieren om daarachter te komen:
- Kijk in de cao (collectieve arbeidsovereenkomst): hierin staat informatie over de hoogte van het salaris voor verschillende functies binnen het bedrijf/de organisatie.
- Vraag wat vrienden van dezelfde leeftijd verdienen.
- Kijk op loonwijzer.nl
Bruto en netto
Het loon dat op je rekening wordt gestort is het nettoloon: het geld dat je kunt uitgeven. Het loon dat je verdient is het brutoloon: het bedrag dat je met je werkgever afspreekt. Hierover betaalt je werkgever belasting en premies. Je vindt beide bedragen terug op je loonstrookje.
Scholieren betalen vaak meer belasting over hun loon dan uiteindelijk hoeft. Daardoor kun je vaak geld terugkrijgen van de Belastingdienst. Als je zwart werkt, betaal je geen belasting. Je nettoloon is dan gelijk aan je brutoloon. Je krijgt dan misschien meer geld, maar je bent niet verzekerd. Zwart werken is verboden.
Minimumloon
Vanaf je 15e moet je minimaal het minimumloon verdienen. Dat is iedere werkgever in Nederland verplicht. Het minimumloon is vastgesteld in bruto bedragen.
Bruto minimumloon in € naar leeftijd (2025)
| Fulltime: | |
| 15 jaar | 4,32 |
| 16 jaar | 4,97 |
| 17 jaar | 5,69 |
| 18 jaar | 7,20 |
Krijg je minder? Bespreek het met je werkgever en zorg dat je salaris wordt aangepast. Vaak doet je baas het niet expres. Lees meer over de belangrijkste oorzaken van onderbetaling.
Ben je 13 of 14 jaar? Dan geldt er geen officieel minimumloon. Probeer met je werkgever ongeveer het bedrag voor 15-jarigen af te spreken.
Vakantiegeld
Als je werkt heb je recht op vakantiegeld. Het maakt daarbij niet uit of je een vast, een tijdelijk of een nul-urencontract hebt. Vakantiegeld is 8 procent van je brutoloon en je krijgt dit bovenop je loon. Meestal krijg je het vakantiegeld in één keer uitbetaald, vaak in mei. Maar bij sommige werkgevers moet je het zelf opvragen of ze betalen het maandelijks uit samen met je loon. Als je stopt met werken, krijg je het tot dan opgebouwde vakantiegeld uitbetaald. Als je zwart werkt, krijg je geen vakantiegeld.
Ziek
In principe krijg je doorbetaald als je een keer ziek bent. Soms staat er in je contract of in de cao dat je de eerste 1 of 2 dagen dat je ziek bent geen recht hebt op doorbetaling. Dit zijn zogenaamde wachtdagen. Als uitzendkracht heb je ook recht op doorbetaling van je loon als je ziek bent, vraag dit na bij het uitzendbureau.
Als je zwart werkt, krijg je niet doorbetaald als je ziek bent.
Welk werk en hoeveel uur?
Dit verschilt per leeftijd.
- Lees meer over regels over werk
Tips
- Kijk thuis een film in plaats van naar de bioscoop te gaan. Als je ondertussen nog kunt oppassen, houd je zelfs geld over…
- Ga thuis met je vrienden gamen of een old-school bordspel spelen
- Organiseer een kleding-ruil avond, waarin iedereen kleren meeneemt die hij/zij toch niet meer aandoet..
- Wil je sporten maar heb je geen geld voor dure clubs of spullen? Hardlopen, fietsen en buiten zwemmen zijn gratis. Of spreek af met vrienden en ga voetballen of basketballen op gemeenteveldjes.
- Zoek naar gratis uitjes: openlucht festivals, museumweekend, parken… Zoek op ‘gratis dagje weg’, ‘gratis evenement’. Kijk ook op de VVV-website van de plaats waar je heen wilt om te zien wat er te doen is.
- Op websites met gratis aanbiedingen vind je bijvoorbeeld leuke proefmonsters. Let wel op de voorwaarden en eventuele verzendkosten.
- Op veel uitjes kun je korting krijgen. Er zijn bijvoorbeeld sites waar je kan bieden op een uitje, en sites die korting aanbieden als je met grote groepen gaat. Even googelen kan heel wat opleveren.
- Kijk op websites waar gratis spullen worden aangeboden of zoek bij Marktplaats op ‘gratis’.
