Menu

Scholieren geven hun zakgeld of zelf verdiende geld uit aan verschillende dingen. Hieronder de top 9 van meest gekochte producten of diensten, gekocht van eigen geld.

 

Scholieren kopen: % dat (eigen) geld uitgeeft
1 Snacks, snoep en drinken (bv. voor in de pauze) 87%
2 Cadeaus voor anderen 76%
3 Leuke dingen doen met vrienden (bv. sportwedstrijd, bowlen, zwembad of dierentuin) 66%
4 Kleding en schoenen 62%
5 Uiteten en/of bestellen/afhalen snackbar, restaurant, eetcafé 61%
6 Spel(computer), games, apps, in-app aankopen 51%
7 Uitgaan, café, discotheek, festival, concert 45%
8 Sporten (bijvoorbeeld sportabonnement, contributie, sportclub) 32%
9 Abonnement (bijvoorbeeld op Netflix, Spotify, tijdschrift) 30%

Bron: Nibud Scholierenonderzoek (2025)

 

Je wilt een telefoon. Een gitaar. Of op vakantie? Je weet de prijs. Hoe lang moet je dan sparen voor je het geld bij elkaar hebt?

Optie 1: Wanneer heb ik het geld bij elkaar?

Weet je hoeveel je per maand kunt sparen? Dan kun je uitrekenen hoeveel maanden het duurt voordat je je doel hebt bereikt.

Optie 2: Hoeveel moet ik per maand sparen?

Het kan ook andersom: als je op een bepaald moment je spaargeld bij elkaar wilt hebben, kun je berekenen hoeveel je per maand moet sparen. Zet je inkomsten en uitgaven op een rij om te zien of dat kan. Tip: houd bij je spaarplan rekening met het spaargeld dat je al hebt!

De spaartool hieronder helpt je berekenen hoeveel je per maand moet sparen!

Ben je klaar met dat oude model van je ouders? Of die tweedehands telefoon van Marktplaats? Tijd voor een nieuwe telefoon! Hoe ga je dat betalen?

Telefoons zijn er in allerlei merken, prijzen en specificaties. Bepaal dus voor jezelf wat voor jou belangrijk is.

Hoe beslis je welke telefoon bij jou past?

Stap 1: Los toestel of inclusief?

  1. Wil je een los toestel kopen? Kies dan of je een abonnement (sim-only) of prepaid erbij kiest.
  2. Wil je een telefoon inclusief een abonnement? Het toestel lijkt dan goedkoper, maar je betaalt ook kosten terug via het abonnement.

Stap 2: Wat vind jij belangrijk?

Stap 3: Welke accessoires wil je erbij hebben? (hoesje, extra oplader, koptelefoon)

Stap 4: Garantie? Verzekering?

Een kapot scherm; je ziet het vaak genoeg. Maar je telefoon kan ook op een andere manier beschadigd raken. Vraag dus bij de aanschaf ook naar de garantievoorwaarden. Wat krijg je niet vergoed en wat wel en voor hoe lang? Sommige schade en verlies kun je ook terugkrijgen via je verzekering (informeer daarvoor bij je ouders).

Sparen voor een nieuwe telefoon?

Gebruik de spaartool om te berekenen hoeveel je elke maand moet sparen om een telefoon te kunnen kopen.

 

Wanneer je gaat werken is het handig om kennis te hebben van verschillende zaken… je contract, je rechten/plichten, zwart werken en kinderbijslag.

Arbeidscontract

Binnen een maand na de start van je baan is je werkgever verplicht je een arbeidscontract te geven. Dit is een schriftelijke overeenkomst tussen jullie met daarin afspraken over:

Je rechten & plichten: de cao

Uit het arbeidscontract moet ook duidelijk worden welke arbeidsvoorwaarden gelden. Vaak zijn deze vastgelegd in een cao (collectieve arbeidsovereenkomst). In een cao staan afspraken over bijvoorbeeld werktijden, reiskostenvergoeding, vakantieregeling en het salaris.

Een cao geldt vaak niet specifiek voor één bedrijf, tenzij het bedrijf heel groot is. Alle supermarkten horen bijvoorbeeld bij dezelfde cao. In welke supermarkt je dan ook werkt, er gelden dezelfde rechten en plichten.

Per cao verschillen de afspraken. Vraag je werkgever daarom welke cao van toepassing is. Je kunt een exemplaar vragen om thuis na te lezen. Veel cao’s kun je ook op internet vinden, zoals bij FNV Jong. Als een bedrijf geen cao heeft, maken jullie zelf afspraken over je arbeidsvoorwaarden.

Zwart werken

Normaal gesproken betaal je je belasting en sociale premies over je salaris. Deze worden ingehouden op je brutoloon. Wat overblijft is je nettoloon: het bedrag dat op je rekening wordt gestort.

Als je zwart werkt, betaal je geen belasting en sociale premies. Je bent dan ook niet verzekerd. Bij ziekte en vakantie krijg je niet doorbetaald en je krijgt ook geen vakantiegeld. Als je op het werk een ongeluk krijgt, hoeft je baas niks voor je te doen. Zwart werken is verboden.

Let op: jouw verdiensten en andere inkomsten

Ben je 18 jaar en krijg je zorgtoeslag of huurtoeslag? Dan heeft jouw inkomen invloed op de hoogte van de toeslagen.

Als je administratie opgeruimd is, kun je alles wat met je geldzaken te maken heeft makkelijk terugvinden. Soms is dat nodig om geld terug te krijgen. Bijvoorbeeld belastinggeld van je bijbaantje of garantie van een apparaat dat kapot is.

Door belangrijke brieven en mails netjes te bewaren krijg je ook overzicht en dat helpt je je geldzaken in de hand te houden.

Hoe doe je dat?

Rekeningen ontvang je via de e-mail, via de post of via een website waarop je kunt inloggen (zoals bij telefoonabonnementen).

Ruim je post en mail minimaal één keer per week op. Dan weet je zeker dat je geen belangrijke papieren en mailtjes kwijtraakt en dat je alle rekeningen op tijd betaalt.

Controleer dagelijks je saldo en kijk of de afgeschreven en bijgeschreven bedragen kloppen. Check ook regelmatig uitstaande en nog te betalen betaalverzoekjes.

Belangrijke papieren en mailtjes

Voorbeelden van belangrijke papieren en mailtjes zijn:

 

Ga je naar school en heb je een bijbaantje, vakantiewerk of een stageplek? Dan kun je in de meeste gevallen belasting terugvragen.

Hoe vraag je belasting terug?

Je vraagt belasting terug voor elk kalenderjaar waarin je hebt gewerkt. Om het geld ook echt te krijgen, moet je het Aangifteprogramma op Belastingdienst.nl/jongeren doorlopen. Voor ieder jaar is er een apart programma. Je kunt ook de app downloaden.

Ben je vorig jaar of het jaar daarvoor vergeten belastingaangifte te doen? Geen ramp. Je kunt dit nog doen voor de afgelopen 5 jaar.

Hoeveel belasting kan jij terugvragen?

Als je werkt, worden er op je inkomen automatisch belasting en sociale premies ingehouden. Dit heet loonbelasting. Scholieren betalen vaak meer loonbelasting dan uiteindelijk hoeft. Bij de berekening gaat de Belastingdienst er namelijk van uit dat je het hele jaar werkt. Dit is meestal niet zo en daardoor kun je vaak geld terugkrijgen.

Aan het eind van het jaar, als je precies weet hoeveel je dat hele jaar hebt gewerkt, kun je bij de Belastingdienst berekenen hoeveel je in totaal aan belasting had moeten betalen. Heb je meer betaald dan nodig was? Dan krijg je geld terug.

DigiD

Om je belastingaangifte op te sturen, heb je een DigiD-code nodig. Dit is een digitale handtekening. Zorg dat je de DigiD-code niet aan anderen doorgeeft, het is een persoonlijke code.

Wat heb je nog meer nodig?

Dit heb je nodig om het aangifteformulier in te vullen:

Heb je wel gewerkt, maar heb je geen arbeidscontract en was je dus niet in loondienst? Dan heeft je werkgever geen belasting betaald. Dat is bijvoorbeeld het geval als je inkomsten had uit een krantenwijk of uit freelance-opdrachten. Je kunt dan geen belasting terugvragen.

De jaaropgaaf

De jaaropgaaf is een overzicht van het totaal verdiende loon bij een werkgever in een kalenderjaar. Hierop staat ook wat er in totaal is ingehouden aan loonbelasting en premie volksverzekeringen. In januari/februari ontvang je de jaaropgave van het jaar daarvoor. Je ontvangt een jaaropgaaf maar één keer. Staat erop dat er meer dan 16 euro aan loonheffing is ingehouden? Dan kun je belasting terugvragen.

Bedenk goed waar je afgelopen jaar gewerkt hebt. Het kan aardig wat geld schelen als je een werkgever bent vergeten. Bij sommige uitzendbureaus moet je de jaaropgave zelf opvragen. Maar ook zonder jaaropgave kun je belastingaangifte doen. Op het laatste loonstrookje van het jaar staan de totaalbedragen aan inkomsten en betaalde belasting van het afgelopen jaar.

De studenten- en scholierenregeling

Omdat je als scholier meestal nog niet veel verdient, hoef je vaak geen belasting te betalen. Je kunt er dan voor kiezen om de belasting meteen met je loon mee te laten uitbetalen in plaats van het aan het einde van het jaar terug te vragen. Zo heb je je geld dus sneller. Je kunt over dat jaar dan meestal geen belasting meer terugvragen.

Wil je gebruikmaken van deze regeling? Vraag deze dan samen met je werkgever aan met het formulier Opgaaf gegevens voor de loonheffingen (studenten- en scholierenregeling). Het formulier lever je in bij je werkgever. Ook moet je een loonbelastingverklaring invullen.

Heb je meerdere baantjes?

Je loopt in dat geval het risico dat je te weinig belasting betaalt. Met als gevolg dat je aan het eind van het jaar nog belasting moet betalen. Zorg daarom dat je bij één werkgever, bij wie je het meest verdient, de ‘loonheffingskorting’ laat toepassen. Bij de andere werkgever(s) geef je aan dat je géén loonheffing wilt.

Vul dit formulier in en geeft dit aan je werkgever(s).

Als je werkt, is je werkgever verplicht je een loonstrook te geven. Bij sommige werkgevers krijg je dit digitaal, bij anderen op papier. Je kunt elke maand een loonstrookje krijgen, maar dat hoeft niet als je loon niet verandert.

Wat staat er op de loonstrook?

Bovenaan staan je persoonlijke gegevens zoals je adres en je burgerservicenummer. Daarnaast zie je informatie over je werkgever. Ook staat er hoeveel uren je hebt gewerkt, het fulltime brutosalaris, de betreffende maand en de gebruikte belastingtabel.
Vervolgens zie je onder elkaar:

Als je een reiskostenvergoeding krijgt, staat dit ook op het loonstrookje. Heb je geen loonstrookje gekregen? Vraag het dan na bij je werkgever. Hij is verplicht dit te geven. Als hij dat niet doet, kan het zijn dat je zwart werkt. Je brutoloon is dan gelijk aan je nettoloon. Je betaalt geen belasting en sociale premies. Zwart werken is verboden.

Goed bewaren!

Loonstrookjes zijn belangrijk om te bewaren. Je hebt ze nodig als je geld wilt terugvragen bij de Belastingdienst. Bovendien kun je zo altijd controleren of het aantal gewerkte uren klopt. Heb je niet te weinig of te veel salaris gekregen? Je kunt aan de hand van je loonstrookjes ook de verschillende maanden met elkaar vergelijken.

Als je minder dan het minimumloon verdient, krijg je onderbetaald.

Als je in loondienst werkt, heb je recht op het minimumloon. Je werkt in loondienst als je een arbeidscontract hebt afgesloten. Als je 18 jaar wordt, dan gaat het minimumjeugdloon omhoog. Hoewel je voor de wet volwassen bent, verdien je nog niet het minimumloon van een volwassene. Dat gaat pas in als je 21 jaar bent.

Check hoeveel je minimaal zou moeten verdienen.

Verdien je minder? Spreek dan je werkgever er op aan. Als dat niet lukt, kun je nog verder actie ondernemen.

Oorzaken van onderbetaling

De drie meest voorkomende redenen:

  1. Je werkgever vergeet je verjaardag: Als je nog geen 22 jaar bent, gaat je salaris elk jaar met je verjaardag omhoog. Houd dat in de gaten, werkgevers denken er vaak zelf niet aan.
  2. Jullie hebben nettoloon afspraken gemaakt: Het minimumloon gaat uit van brutobedragen. Misschien heb jij met je werkgever afspraken gemaakt over wat je netto verdient. Maar als je het omrekent naar bruto, klopt het niet met wat je zou moeten verdienen. Maak dus afspraken over je brutosalaris, dan kan er niets misgaan.
  3. Je loon is verkeerd berekend: Je werkgever kan ook een rekenfout maken. Hij gaat uit van de normale werktijd van een fulltimer (iemand die het maximale aantal uren per week werkt). Als 36 uur in de organisatie normaal is, dan moet jouw salaris daarop zijn gebaseerd. En dus niet op 40 uur. Want dan verdien je minder dan je zou moeten verdienen.

Games, boeken, kleding, eten: we kopen steeds meer online. Het kan anywhere, anytime: wat wil je nog meer? Maar om veilig online te winkelen, is het belangrijk dat je weet waar je op moet letten.

1. Prijzen vergelijken

Internetwinkels lijken vaak (veel) goedkoper dan gewone winkels. Maar dat hoeft niet echt zo te zijn. Vergelijk daarom eerst prijzen voordat je op de bestelknop klikt.

Als je iets nog nooit hebt gekocht, heb je soms geen idee van een redelijke prijs. Misschien vind jij iets niet duur, maar blijkt dat het elders nog veel goedkoper is. Het is dus handig als je weet wat een redelijke prijs is voor een product.

Door prijzen en producten te vergelijken kun je beter inschatten wat een redelijk bedrag is voor je aankoop. Vergelijken kan op twee manieren: Vergelijk de prijs van precies hetzelfde product in verschillende winkels en op internet. Kijk naar vergelijkbare producten, in een paar winkels of via vergelijkingssites. Door prijzen te vergelijken merk je dat aanbiedingen niet altijd zo mooi zijn als ze lijken. Ga dus niet te snel op een aanbieding af.

Let niet alleen op de prijs als je producten met elkaar vergelijkt. Ook belangrijk is: wat kun je er precies mee? Hoe ziet het eruit? Heb je garantie? Zijn er bijkomende kosten (zoals verzendkosten)? Bij sommige webwinkels betaal je boven een bepaald bedrag geen verzendkosten. Klinkt aantrekkelijk, maar bedenk eerst of je uiteindelijk toch niet duurder uit bent, omdat je meer koopt dan je van plan was. Als je weet wat je wensen en prioriteiten zijn, kun je producten niet alleen goed op prijs vergelijken, maar ook op andere kenmerken.

Kies dat wat het meest aansluit bij je wensen en je budget. Moet het vooral zo goedkoop mogelijk? Of kies je voor iets duurder, maar wel met een mooier design of meer mogelijkheden? Let wel: het duurste is niet per se het beste…

2. Voorwaarden

Spijt van je aankoop? Bij een winkel kun je ruilen als je niet tevreden bent. Maar hoe zit dat bij de webshop waar je iets hebt besteld? Lees daarom de voorwaarden al bij het bestellen goed door. Hoe kun je ruilen? Zijn daar kosten aan verbonden? Een pakketje terugsturen is immers niet altijd gratis.

3. Is de webwinkel betrouwbaar?

Webwinkels van bekende aanbieders kun je over het algemeen vertrouwen. Maar bij kleinere, onbekende winkels en op veiling- of advertentiewebsites, is het soms moeilijk om in te schatten of de verkoper zal doen wat hij belooft.

 

 

Tips

 

Advertenties, commercials, sponsoring: reclame is overal. En de invloed van reclame is groot. Als je weet hoe reclame werkt, laat je je er minder makkelijk door beïnvloeden.

Reclamemakers zijn uit op jouw geld

Voor je het weet heb je iets gekocht omdat je het van tv of sociale media kent en niet omdat je het nou zo nodig had. Koop daarom alleen iets als dat voor jou de beste keus is en als je het kunt betalen.

Vergelijk ook producten: wat is eigenlijk het verschil tussen die merkspijkerbroek en die goedkopere? Merken laten je graag geloven dat zij beter zijn. Maar dat is echt niet altijd zo.

Je betaalt voor een groot deel voor de naam. Reclame maken kost veel geld en die kosten moeten weer worden terugverdiend. Daar betaal jij aan mee als je een merk koopt.

Hoe werkt reclame?

Reclamemakers vertellen ons wie we kunnen zijn en hoe we ons kunnen voelen, door de kleding die we dragen of door de telefoon waarmee je belt. Producten worden aangeprezen met als doel dat je ze koopt. Maar of je dat doet, blijft natuurlijk je eigen keus.

Vormen van reclame

Bedrijven willen zo veel mogelijk die mensen bereiken waarvoor hun product is bedoeld. Zo zie je op een kinderzender geen reclame over wasmiddelen, maar wel voor speelgoed. En in tijdschriften voor jonge meiden kom je sneller reclame van make-up tegen dan in de Voetbal International. Dat gaat steeds verder: advertenties naast je mail, op Instagram en TikTok en bij zoekmachines worden gefilterd op jouw profiel, zoektermen en onderwerpen.

Hoe denken reclamemakers over jongeren?

Reclamemakers zien jongeren als een doelgroep zonder vastgeroeste gewoontes. Het is voor reclamemakers een doelgroep die nog nadenkt over wie ze zijn en wat zij belangrijk vinden.

Jongeren laten dat bijvoorbeeld zien door bepaalde merken wel of juist niet te kopen omdat ze vinden dat een merk of product iets toevoegt aan hun persoonlijkheid. En daar maken reclamemakers handig gebruik van!