Als je iets wilt kopen waarvoor je het geld niet hebt, kun je gaan sparen óf je kunt geld lenen. Lenen kan handig zijn: je kunt direct iets kopen. Maar heb je ook genoeg inkomsten om het geld (aflossing en rente) terug te betalen? Anders kun je je aankoop beter uitstellen.
Check: wil ik lenen?
- Heb ik het echt nodig?
- Kan ik ervoor sparen?
- Als ik ga lenen, kan ik die lening dan ook terugbetalen?
Als je vaak moet lenen, geef je te veel geld uit. Je zult dan moeten bezuinigen of zorgen voor meer geld.
Bij wie kun je lenen?
- Bij je ouders: Je kunt bijvoorbeeld om een voorschot op je zakgeld of kleedgeld vragen. Houd er wel rekening mee dat je dan later langer moet wachten.
Spreek samen duidelijk af wanneer en hoe je gaat terugbetalen, bijvoorbeeld elke week of elke maand. Schrijf deze afspraken ook op. - Bij vrienden: Veel scholieren lenen van elkaar. Kleine bedragen voor een blikje cola, maar ook grotere bedragen. Spreek af wanneer je terugbetaalt en houd je daaraan. Heb je geld uitgeleend maar niet teruggekregen? Vraag er gerust om, ook al is dat soms lastig. Handige apps kunnen je daarbij helpen.
- Van de bank: Onder de 18 kun je in Nederland niet zelf geld lenen bij de bank. het kan soms alleen als je ouders voor je tekenen, net als bij het kopen van een scooter op afbetaling. Dit betekent ook dat wanneer je niet in staat bent de lening af te betalen, je ouders dat moeten doen.
Van alle scholieren leent 23% weleens geld
Als je leent…
- Krijg ik genoeg geld binnen om de lening en rente terug te betalen?
- Zorg dat je niet langer aan het terugbetalen bent dan dat je je aankoop kunt gebruiken. Dus: leen je voor een laptop die je twee jaar wilt gebruiken? Dan moet je zorgen dat je ook binnen twee jaar weer van die lening af bent. Anders betaal je nog steeds voor iets dat je al niet (meer) hebt.
- Betaal niet meer rente voor je lening dan nodig is. Vergelijk de percentages en de voorwaarden en zeg niet meteen ja.
Telefoon: wat betalen anderen?
Van alle scholieren heeft 98 procent een smartphone. De totale verbruikskosten van de smartphone zijn gemiddeld 15 euro per maand (dit zijn de totale kosten, voor zowel de ouders als scholieren). Naarmate scholieren ouder worden stijgen deze kosten.
In onderstaande tabel zie je welke telefoonkosten scholieren gemiddeld hebben per maand. In veel gevallen betalen ouders een (groot) deel van deze kosten.
| Leeftijd | Bedrag in € per maand |
| 12 – 14 | 14 |
| 15 | 16 |
| 16 -17 | 17 |
| 18 | 19 |
Elke betaalmethode heeft zijn eigen voor- en nadelen. Dit zijn de meestgebruikte voor scholieren.
1. Pinnen
Er wordt meer gepind dan contant betaald. Pinnen is vooral handig voor grotere uitgaven zoals kleding en schoenen. Daarnaast hoef je niet met veel geld over straat, wel zo veilig. Er is echter een groot nadeel: (1) je ziet niet hoeveel je hebt uitgegeven en hoeveel er nog op je rekening staat. Daardoor geef je snel meer uit dan gepland.
2. Contant
Met contant geld zie je precies wat je uitgeeft en hoeveel je nog hebt. Door 1 of 2 keer per week een vast bedrag te pinnen, geef je niet meer uit dan je van plan was. En je kunt niet méér uitgeven dan je op zak hebt. Nadeel is dat je het geld kwijt bent als je het verliest. Heb je geld geleend en alweer terugbetaald?
Bij internetbankieren op je computer of mobiel bankieren op je telefoon kun je op je rekeningoverzicht zien (en bewijzen) wie je hebt betaald. Bij contant geld moet je dat zelf bijhouden.
3. iDEAL
Met iDEAL kun je aankopen op internet betalen. De betaling verloopt direct online via internetbankieren. Als je betaalt via iDEAL (aan het logootje op de site van de webwinkel zie je of dat kan), geef je aan bij welke bank je zit. Daarna wordt een verbinding met de site van jouw bank gemaakt en kun je betalen.
4. Contactloos betalen met je mobiel
Contactloos betalen kan tot een bepaald bedrag. Je hoeft dan niet eens meer je pincode in te voeren. Check bij je bank wat de spelregels zijn. Contactloos betalen met je mobiel kan ook: houd je telefoon daarvoor kort dicht bij de betaalautomaat. Per bank zijn de voorwaarden anders.
5. Automatisch incasso
Heb je vaste, terugkerende uitgaven? Automatisch betalen kan dan handig zijn. Dat kan op twee manieren:
Een machtiging: automatische incasso
Hierbij geef je een bedrijf of organisatie toestemming om geld van jouw rekening af te schrijven, éénmalig of op een regelmatig tijdstip (bijvoorbeeld elke maand). Denk hierbij bijvoorbeeld aan een mobiele telefoon abonnement of de contributie van een sportvereniging. Het is handig voor bedrijven omdat ze dan zeker weten dat ze hun geld op tijd krijgen en jij kan het niet vergeten.
Nadeel is dat je minder zicht hebt op het geld dat van je rekening wordt afgeboekt. Controleer daarom altijd achteraf je afschrijvingen: kloppen de bedragen en zijn er niet ongevraagd méér bedragen afgeschreven?
Een periodieke overschrijving
Jij geeft de bank de opdracht om op een vast tijdstip (bijvoorbeeld 1 keer per kwartaal) geld over te maken naar een andere rekening, zoals je spaarrekening. Dit kun je instellen via internetbankieren. Je kunt eventueel een termijn instellen voor hoe lang de betalingen door moeten lopen (bijvoorbeeld een aantal maanden).
Er zijn ook allerlei apps die je kunt gebruiken met je vrienden om gezamenlijke kosten makkelijk op een rijtje te hebben, zoals bijvoorbeeld ‘’wiebetaaltwat’’. In deze app kan iedereen van een vriendengroep zijn kosten voor bijvoorbeeld een avondje stappen invoeren. Aan het eind kun je berekenen wie nog wat moet betalen en wie wat terugkrijgt.
- Lees meer over apps waarmee je gezamenlijke uitgaven kunt verrekenen.
In apps, op websites, in etalages en in folders: overal zie je aantrekkelijke aanbiedingen. Maar zijn ze echt zo voordelig? Koop je uiteindelijk juist niet meer dan je van plan was?
Bereken je voordeel in euro’s
Het tweede exemplaar voor 1 euro, 30% korting, vaste-klanten special: winkels brengen hun aanbieding altijd zo aantrekkelijk mogelijk. Zo word je verleid om iets te kopen. Maar hoeveel korting krijg je echt? Onze tips:
1. Bereken de korting in euro’s.
2. Bereken de nieuwe prijs: de oorspronkelijke prijs min de korting.
3. Vergelijk de nieuwe prijs met vergelijkbare producten in andere winkels.
4. Houd rekening met alle bijkomende kosten.
Blijf aanbiedingen de baas
Heb je iets nodig of wil je iets graag hebben? Kijk dan vooral of er een aanbieding is waarvan je kunt profiteren. Dat komt dan alleen maar goed uit. Maar was je eigenlijk niet van plan om geld uit te geven? Ga je iets kopen alleen omdat het is afgeprijsd? Doe het dan niet.
Je bent alleen maar méér kwijt en je kunt je geld maar één keer uitgeven. Koop ook niet meer dan de bedoeling was. Heb je trek in chips? En zie je een aanbieding ‘3 halen 2 betalen’? Daarmee ben je toch 2x zoveel geld kwijt dan wanneer je gewoon die ene zak koopt.
Laat je dus niet zomaar verleiden!
Pinnen is een veilige manier van betalen. Tenminste, als je je houdt aan de spelregels: houd je pincode geheim en leen je pinpas nooit uit. Wat kan er anders gebeuren?
Feit: 90% van de scholieren heeft een eigen pinpas
Geldezels
Criminelen kunnen jongeren op straat, op scholen, maar ook via internet (bijvoorbeeld Facebook) vragen om tegen betaling hun pinpas en pincode uit te lenen. Je rekening wordt dan gebruikt om geld wit te wassen. Jongeren die hieraan meewerken worden geldezels genoemd. Ze plegen een strafbaar feit. Waarschijnlijk denk je: dat overkomt mij niet. Maar soms lijkt het alsof diegene geen kwade bedoelingen heeft. Of je denkt: dat is makkelijk verdienen. En dan is je pinpas sneller uitgeleend dan je denkt.
Skimmen
Skimmen gebeurt bij een pinautomaat. Criminelen kopiëren de magneetstrip van een pinpas en kijken stiekem mee om achter de pincode te komen. Zo kunnen ze later een kopie van de pas maken en geld opnemen van jou rekening. Wanneer je je pincode moet gebruiken, zorg dan dat anderen niet mee kunnen kijken, bijvoorbeeld door het met je hand af te schermen.
Phishing
Reageer nooit op mailtjes die van je bank lijken te komen, waarin wordt gevraagd om een wachtwoord of inlogcodes. Deze mailtjes kunnen afkomstig zijn van internetcriminelen die achter jouw bankgegevens proberen te komen, dat heet phising.
Onbetrouwbare webwinkels?
Webwinkels van bekende aanbieders kun je over het algemeen vertrouwen. Maar bij kleinere, onbekende winkels en op veiling- of advertentiewebsites, is het soms moeilijk om in te schatten of de verkoper zal doen wat hij belooft. Enkele tips:
- Koop bij een bekende (internet) winkel.
- Vraag vrienden en familie naar hun ervaringen.
- Vergelijk prijzen en lees meningen van anderen op internet.
- Heeft de winkel het Thuiswinkel Waarborg?
Blijf alert: zijn de prijzen te mooi om waar te zijn, ziet de website er amateuristisch uit of ontbreken contactgegevens? Zit er een spelfout in de naam van de site? Dan is het verstandig om verder te kijken. Bestaat het bedrijf echt? Wat zijn de ervaringen van andere klanten?
Tip: check een webshop aan de hand van vier eenvoudige stappen (Consuwijzer).
Contactloos betalen
Bij contactloos betalen hoef je tot een bepaald bedrag in een winkel je pincode niet in te voeren. Wees wel bewust van de gevaren, het is namelijk voor een crimineel redelijk makkelijk om geld van je rekening af te halen.
Dit kan je voorkomen door
- Het contactloos betalen uit te zetten.
- Het limiet aan te passen.
- Een metalen hoesje om je betaalpas te doen.
Bij je bankrekening kun je een pinpas krijgen die gekoppeld is aan je rekening. Je hebt bij je pinpas een pincode nodig. Die krijg je van de bank.
Met je pinpas kun je:
- Betalen met je pincode
- Contactloos betalen (je pinpas tegen het betaalapparaat houden en de chip wordt gelezen. Dit kan tot bedragen van 25 euro)
- Je saldo checken bij een pinautomaat
- Geld opnemen (contant)
Zorg dat je pincode geheim blijft: vertel hem niet aan anderen, en leen je pinpas nooit uit. Anders kunnen anderen zo geld van je rekening halen.
Tip: In de top 5 van meest gebruikte betaalmethodes voor scholieren lees je meer over internetbankieren.
Hebben je klasgenoten of vrienden veel kleding of spullen van een bepaald merk? Wil jij ook graag die populaire telefoon hebben of mooie tas kopen? Daar is niks mis mee. Zolang je het maar zelf kunt én wilt betalen.
Blijf binnen je budget
Bedenk voordat je iets koopt:
- Kan ik het betalen?
- Wil ik dit zelf echt hebben of koop ik het omdat anderen het hebben?
Natuurlijk kun je kleedgeld besteden aan merkkleding. Als je het kunt betalen is dat geen probleem. Want merkkleding is vaak een stuk duurder.
Kun je het geld eigenlijk niet missen of heb je ook nog andere kleding en spullen nodig? Dan kan het slim zijn om op zoek te gaan naar een goedkoper alternatief.
Wacht bijvoorbeeld op de uitverkoop, of kies voor goedkopere winkels. Of ga naar een outlet-winkel. Ga liever geen geld lenen. Geleend geld moet je terugbetalen en dan kun je helemaal niks meer kopen. Je moet dan misschien tegen je vrienden zeggen dat je niet mee kunt, omdat je geen geld hebt.
Waar kies jij voor?
Wat heb je liever: 1 merkshirt of 2 goedkope broeken? De keus is aan jou. Je geld kan maar één keer worden uitgegeven. Besteed het daarom aan dingen die bij jou passen en waar je zelf voor kiest. Dan heb je er ook het meest aan. Koop het niet alleen omdat je erbij wilt horen.
Het lijkt soms alsof anderen altijd geld hebben, ook als jij blut bent. Maar richt je vooral op je eigen geld. Misschien kunnen zij geen dingen kopen die voor jou normaal zijn (zoals een festivalkaartje of een sportschool-abonnement), maar dat valt dan niet op. En verschillen zijn er nu eenmaal altijd. Er zijn jongeren die meer te besteden hebben dan jij, maar je hebt vast ook klasgenoten die minder geld hebben.
We zien steeds meer apps die helpen bij het in kaart brengen van uitgaven. Ze kunnen je helpen met overzicht houden waar je geld is gebleven. Er zijn heel veel apps te koop of gratis beschikbaar. Hieronder een paar tips van ons.
Digitaal kasboek
Wil je weten waar je geld blijft? Er bestaan allerlei apps waarmee je kan bijhouden wat je uitgeeft (digitaal kasboekje). Ook banken bieden apps waarmee je kunt zien waar je geld is gebleven. Je kunt deze apps vinden in de app stores.
Er zijn ook apps die je kunt gebruiken om gezamenlijke kosten met anderen eerlijk te verdelen.
Wie betaalt wat?
Stel je gaat met een groepje vrienden op pad. Om de kosten die je tijdens het uitje maakt eerlijk te verdelen, kan je een ‘pot’ maken. Iedereen doet dan een bedrag in de ‘pot’. Er wordt afgerekend met geld uit de ‘pot’, totdat er geen geld meer is.
Een andere manier is, dat betalingen achteraf worden verrekend. Iedereen voegt z’n betaling toe in een app, en geeft aan wie er meebetaalt. Na afloop kun je, als iedereen zijn kosten heeft ingevoerd, de rekening verdelen. Iedereen in de groep krijgt dan bericht of hij nog moet betalen en aan wie of dat hij nog geld terugkrijgt. WieBetaaltWat en SplitWise zijn veel gebruikte apps hiervoor.
Vriendelijke betaalverzoekjes
Krijg je nog geld van iemand? En vind je het misschien lastig om er over te beginnen? Dan kan een app zoals Tikkie helpen. Je verstuurt een vrolijk betaalverzoek, waarmee iemand anders via internet bankieren direct kan betalen. Het bedrag en je rekeningnummer zijn al ingevuld, dus je maakt het een ander heel makkelijk om snel te betalen.
De GeldChecker
Blader door onze handige GeldChecker: een Nibud geldkrant over financiële redzaamheid, bedoeld voor jongeren van 16 tot 21 jaar.
Voor jongeren uit gezinnen met weinig geld zijn er financiële regelingen, zodat je toch kunt sporten en mee kunt kan doen met alle activiteiten op school.
In totaal geeft 16% van de scholieren aan het thuis moeilijk te hebben op financieel gebied
Hulp bij schoolkosten
- Via de gemeente: Kijk op de website van jouw gemeente welke regelingen er zijn. Als je wilt bellen, vraag dan naar de afdeling Werk en Inkomen of naar de Sociale Dienst. Het hangt van het inkomen van je ouders af of jullie recht hebben op deze regelingen. Niet jij, maar je ouders krijgen de tegemoetkoming. Je kunt dat natuurlijk wel tegen ze zeggen.
- Via school: Veel scholen hebben een potje om bij te dragen in de kosten van een schoolreis of een regeling waardoor je ouders minder of in termijnen de ouderbijdrage hoeven te betalen.
- Via Stichting Leergeld: deze stichting helpt ouders van kinderen tot 18 jaar die de schoolkosten niet of deels vergoed krijgen. Zo kun je bijvoorbeeld toch mee op schoolkamp of ze betalen een voorschot.
Financiële regelingen voor sport, muziekles of een vereniging
- Fondsen en stichtingen: zoals het Jeugdfonds Sport & Cultuur, het Jeugdcultuurfonds en Stichting Leergeld.
- Gemeenten: sommige gemeenten hebben een speciale regeling waarmee je ouders jouw lidmaatschap van de sportclub of hobby (gedeeltelijk) vergoed krijgen. Of je kunt een kortingspas krijgen, bijvoorbeeld voor museum- of dierentuinbezoek.
Kijk op de website van jouw gemeente welke regelingen zij hebben. Als je wilt bellen, vraag dan naar de afdeling Werk en Inkomen of naar de Sociale Dienst.
Een patatje eten met een vriend(in), een iTunes kaart, een tijdschrift en koffie voor in de trein. Voor je het weet is je geld weer op. Hoe kun je minder uitgeven en tóch leuke dingen doen?
Geld besparen lukt vooral door minder uit te geven aan voor jou minder belangrijke zaken. Onze tips:
- Geef alleen geld uit aan dat wat jij écht leuk en belangrijk vindt.
- Weet waar je wel en niet op kunt besparen: sommige uitgaven moeten nu eenmaal.
- Kijk wat je gratis of voor weinig geld kunt doen. En dat is veel!
Van welke uitgaven word je gelukkig?
Zet op volgorde van hoog naar laag welke uitgaven jij echt belangrijk vindt en welke helemaal niet. De één wil per se games kunnen kopen en geeft niks om snacks en snoep. De ander vindt sieraden onmisbaar, maar hoeft geen dure telefoon. Ieders prioriteitenlijstje ziet er dus anders uit.
De prioriteiten van Nina (16)
1. Telefoon
2. Kleding
3. Uitgaan
4. Tassen en schoenen
5. Nieuwe laptop
6. Cadeautjes voor anderen
7. Snoep en eten in de pauze
8. Make-up
9. Festivalkaartjes
Kijk naar de uitgaven die je daadwerkelijk doet en vergelijk deze met jouw lijstje. Zorg dat je zo min mogelijk uitgeeft aan de dingen die jij minder belangrijk vindt. Dan blijft er meer over voor de uitgaven bovenaan je lijst en besteedt je je geld dus vooral aan wat jij wel echt belangrijk vindt.
Scholieren geven hun geld het meest uit aan eten, snoep en drinken, cadeau’s voor anderen en de kosten van computer en games
Benieuwd naar de overige uitgaven van scholieren? Wij hebben de top 10 uitgaven voor je op een rijtje gezet.
